Strafrecht in Spanje

Het Spaanse rechtssysteem wijkt nogal af van het Nederlandse. Daarnaast werkt de Spaanse overheid trager en zijn Spanjaarden formeler met de wet dan Nederlanders. Redelijkheid en billijkheid komen bijvoorbeeld vrijwel niet voor in de Spaanse wetgeving. De wet in Spanje is de wet zoals die geschreven staat en is daarmee wel duidelijk, maar niet flexibel.

Gelukkig voor u kennen de advocaten en juristen van Gimbrère Advocaten de Spaanse wet zeer goed. Zij kunnen u bijstaan wanneer u te maken krijgt met oplichting, een verkeersongeval of een geweldsmisdrijf. Zij weten wat u als slachtoffer kunt doen en hoe u aangifte moet doen. Ook zijn zij experts op het gebied van strafrechtelijke procedures en weten zij hoe u bij veroordeling uw straf kunt uitzitten in Nederland.

Het Spaanse rechtssysteem kent vier strafrechtelijke procedures:

1. Habeas-corpus procedure
   Dit is een simpele procedure voor de gearresteerde die vrijlating wil vragen. Hij of een persoon die in zijn naam mag handelen mag een schriftelijke aanvraag indienen. Zo kan de gearresteerde voor een rechtbank gebracht kan worden. Daar onderzoekt men vervolgens de wettelijkheid van de arrestatie. Als de arrestatie volgens de regels is verlopen brengt men de gearresteerde terug naar de gevangenis. Zo niet, dan krijgt hij vrijstelling. De maximum tijd van deze procedure is 24 uur.
2. Procedure voor overtredingen
   Dit is een gemakkelijke en snelle procedure voor de vervolging van misdrijven. Een overtreding gaat meestal naar de rechtbank na een criminele klacht. Een advocaat is hierbij niet vereist. De rechtszaak gaat naar de Onderzoeksrechter (Juzgado de Instrucción) of naar het Vredegerecht (Juzgado de Paz) van het arrondissement waar de overtreding begaan is. Beide partijen vertolken hun standpunt en leveren hun bewijzen tijdens dezelfde hoorzitting. Wanneer de benadeelde partij aanspraak wil maken op een schadevergoeding kan dat tijdens dit proces. Het Openbaar Ministerie treedt op wanneer nodig. Als de verdachte niet op de vooropgestelde dag en uur voor het hof verschijnt zet men de zaak toch verder. Beroep tegen de uitspraak indienen kan bij het oorspronkelijk hof. Een hoger hof neemt echter de zaak terug in overweging.
3. Verkorte strafrechtelijke procedure
   Deze procedure gebruikt in Spanje voor strafbare feiten waarop een gevangenisstraf staat tot maximaal negen jaar. De procedure begint met het crimineel rapport (denuncia), de eerdere strafrechtelijke klacht, met een politieverslag of verslag door de openbare aanklager. De beklaagde mag een advocaat in de hand nemen. Het proces bestaat uit drie delen: de onderzoeksfase, de voorbereiding op het mondelinge proces en het mondelinge proces zelf. De onderzoeksrechter voert de eerste twee stappen uit, het aangewezen gerechtshof draagt zorg voor het mondelinge proces. Het onderzoekshof is verantwoordelijk voor het onderzoek van de misdaad, de omstandigheden, de daders en alle zaken die betrekking hebben op de zaak. De openbare aanklager draagt zorg voor bescherming van de rechten van het slachtoffer en de dader. De verdachte moet samen met zijn advocaat voor het hof verschijnen om mondeling gehoord te worden. Zo niet dan volgt uitvaardiging van een opsporingsbevel tegen de verdachte.
4. Gewone strafrechtelijke procedure
   Deze procedure past men toe op personen die aangeklaagd worden voor misdaden waarop straffen staan van meer dan 9 jaar. Ook hier kent het proces drie fasen: de onderzoeksfase, de voorbereiding van het proces en het proces. Tijdens de onderzoeksfase stelt men vast of er daadwerkelijk een misdrijf is gepleegd en doet men onderzoek naar de verantwoordelijkheid van de gedaagde(n). De onderzoeksdaden tijdens deze fase zijn geheim voor een derde partij. De burgerlijke aansprakelijkheid van de beklaagde wordt nu ook vastgesteld. De voorbereiding van het proces heeft plaats voor een Provinciaal Hof. Tijdens deze voorbereiding vinden aanvullende werkzaamheden plaats ter bevestiging van de vervolging. Of juist om van verdere vervolging af te zien. De partijen kunnen elkaar geschreven verklaringen voorleggen tijdens het proces. Deze verklaringen bevatten de overtreding, de verantwoordelijkheid van de beschuldigden, het bewijs en de voorgestelde straf. Voordat de rechter uitspraak doet hebben alle partijen recht om een laatste verklaring af te leggen. In beroep gaan tegen de uitspraak van de rechter kan men doen voor het Hoog Gerechtshof.

Wie in Spanje is veroordeeld kan soms zijn straf uitzitten in Nederland. In de Wet Overdracht Tenuitvoerlegging Strafvonnissen (WOTS) staat hoe dit is geregeld. Voor de Spaanse justitie is het voordeel dat men van de zaak af is. Voor Nederland is het voordeel dat de veroordeelde contact houdt met de Nederlandse samenleving waarin deze na zijn straf terugkeert. Voor de veroordeelde is het natuurlijk belangrijk dat hij meer en makkelijker contact kan hebben met familie en vrienden. Bovendien zijn de detentieregimes in Nederlandse gevangenissen beter dan in Spanje. Het maakt niet uit of de veroordeelde eerst door Nederland is uitgeleverd. Soms draagt dit wel bij aan een snellere terugkeer naar Nederland.

Omzetten van de straf
Omdat Nederland met Spanje een verdrag heeft gesloten kan een veroordeelde een in Spanje opgelegde straf in Nederland ondergaan. Het is van dit verdrag afhankelijk wie het verzoek tot ondergaan van de straf in Nederland kan indienen. Dit kunnen de Spaanse autoriteiten zijn, Nederland of de veroordeelde zelf. Als Nederland en Spanje akkoord gaan met het ondergaan van de straf in Nederland draagt men de veroordeelde over aan de Nederlandse autoriteiten. Het Bureau Internationale Rechtshulp in Strafzaken (BIRS) regelt deze overdracht van het Ministerie van Justitie. Afhankelijk van de procedure die men volgt komt er een zitting voor een Nederlandse rechtbank. Deze gaat de straf omzetten naar Nederlandse maatstaven. Na de omzetting zorgt het Openbaar Ministerie voor de tenuitvoerlegging van de – inmiddels Nederlandse – straf.

Wat als de straf is omgezet?
Dit betekent niet altijd dat de straf minder zwaar is geworden. De Nederlandse rechter moet rekening houden met de ernst van het feit, de omstandigheden waaronder het is gepleegd en de persoon van de dader. Maar ook met het feit dat men in Spanje zwaardere straffen oplegt en dat de veroordeelde dat risico heeft aanvaard. Als de straf is omgezet geldt deze als in Nederland opgelegd. Dit houdt in dat de Nederlandse regels omtrent vervroegde invrijheidsstelling gelden. Bij de ‘onmiddellijke tenuitvoerlegging’ is dit niet zo.

Als u in Spanje wordt gearresteerd op verdenking van het plegen van een strafbaar feit heeft u recht op rechtsbijstand. De Spaanse wet stelt het aanstellen van een advocaat verplicht. De verdediging moet worden gevoerd door een in Spanje erkende advocaat. De advocaten van Gimbrère Advocaten zijn experts en kunnen u met raad en daad bijstaan. Vragen over uw rechtszaak moet u bespreken met uw advocaat. De Nederlandse ambassade kan en mag u hierover geen advies geven. Houdt u er rekening mee dat het rechtssysteem en de gevangenissen in Spanje anders is dan in Nederland.

Gimbrère Advocaten heeft een uitstekende kennis van het Spaanse rechtssysteem en staat u vanuit onze advocatenkantoren in Barcelona en Madrid ter plekke bij. Onze advocaten in Spanje zijn zowel Nederlands- als Spaanstalig en hebben ieder een uitgebreide expertise in het Spaanse recht. Dus of het nu gaat om zaken zoals een verkeersongeval, geweldsdelict of oplichting, u kunt vertrouwen op onze advocaten.